گسترش دیپلماسی پارلمانی با اولویت دادن به همسایگان
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، آقای وحید جلال زاده، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با حضور در برنامه زنده صف اول شبکه خبر، سیاست‌ها و راهبرد‌های کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی را تشریح کرد.
مشرح این گفتگو به شرح زیر است:
مجری: حضرت آقا در این کلام بسیار زیبا، شیوا و متین و راهبردی، موضوع دیپلماسی و انواع دیپلماسی را مطرح کردند که برای کشوری مانند ما دیپلماسی اقتصادی از جایگاه کانونی برخوردار است. ما در حوزه نظام قانون گذاری و مجلس یک پدیده‌ای و موضوعی داریم به نام دیپلماسی پارلمانی، جایگاه دیپلمای پارلمانی در حوزه سیاست خارجی چیست و چه تدبیری شما اندیشیدید برای این موضوع؟
جلال زاده: مجلس از کمیسیون‌های متعددی تشکیل شده که یکی از آنها و یکی از مهمترین آن کمیسیون‌ها کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که به جهت دستگاه‌های زیر پوشش از جمله کمیسیون‌های پرمشغله است. می‌دانید در حوزه سیاست خارجی، وزارت خارجه و همه سازمان‌هایی که در حوزه خارجی دارند فعالیت می‌کنند مثل سازمان توسعه تجارت خارجی، در حوزه امنیت، ما مثل وزارت کشور، نیروی انتظامی و دستگاه‌هایی که در این حوزه دارند فعالیت می‌کنند در حوزه دفاعی وزارت دفاع، نیرو‌های مسلح، سپاه، ارتش و دستگاه‌هایی که در این حوزه هستند بنابراین کمیسیون ملی چه در بحث تقنینی و چه در بحث نظارتی با این دستگاه‌ها یک ارتباط دائمی، مستمر و بسیار سازنده دارد همانطور که از اسم کمیسیون مشخص است در حوزه امنیت ملی و در حوزه سیاست خارجی یکی از ارکان تصمیم ساز به شمار می‌رود به همین خاطر ما در لوایح و طرح‌هایی که در این کمیسیون مطرح میشود و در ابعاد نظارتی در این حوزه همکاران من که یکی از کمیسیون‌های پر تعداد هم هستیم ۲۵ نفر دارند کار می‌کنند و نزدیک به ۱۰ تا کمیته فعال و تخصصی داریم مثل کمیته روابط خارجی، کمیته امنیت، کمیته دفاع، کمیته امنیت آب، کمیته دیپلماسی اقتصادی، دیپلماسی پارلمانی، جنگ نرم و جنگ سایبری و کمیته‌هایی که در این حوزه، کمیته هسته‌ای دارند تلاش می‌کنند؛ بنابراین همکاران من چه در حوزه تقنینی و چه در حوزه نظارتی روز‌های بسیار شلوغی را دارند سپری می‌کنند، چون متغیر‌های امروز جمهوری اسلامی هم در حوزه امنیت ملی و در حوزه سیاست خارجی بسیار گسترده است و تهدیداتی هم که در این زمینه حوزه امنیت ملی برای جمهوری اسلامی مطرح هست، سبب شده که کمیسیون یک کمیسیون پرکار، تخصصی و البته با ارتباط سازنده با دستگاه‌هایی که با آنها دارند کار می‌کند در خصوص دیپلماسی پارلمانی و اقتصادی من باید عرض بکنم آقای دکتر امیرعبداللهیان که مدتی در مجلس میهمان ما بودند به عنوان حوزه بین الملل یک گزارشی را تهیه کرده بودند برای مجلس یازدهم و اولویت‌های مجلس یازدهم را آنجا اشاره کرده بودند یک فصل مبسوط به دیپلماسی پارلمانی و ارتقاء و گسترش آن اشاره داشت در روز رأی اعتماد هم که در کمیسیون و مجلس حضور پیدا کردم به این موضوع اشاره کردم، بحمدالله مجلس یازدهم درست است در مقطع بیماری کرونا قرار داشتیم و رفت و آمد‌ها بسیار محدود بود در همه حیطه‌های سیاست خارجی، اما بحمدالله مجلس یازدهم تلاش کرد که با اولویت کشورهای همسایه، دیپلماسی پارلمانی را گسترش بدهد.
نزدیک به ۶۵ درصد سفر‌های همکاران من به کشورهای همسایه تعلق گرفته و بعد کشورهای آسیایی و در بخشی از آن هم اروپا و حوزه آمریکای لاتین، این نشان می‌دهد که دیپلماسی پارلمانی در مجلس یازدهم جدی گرفته شده است. در بحث دیپلماسی اقتصادی، چند روز قبل ما میزبان جناب آقای صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه بودیم ایشان گزارش بسیار خوب و قابل توجهی را به کمیسیون عرضه داشت هرچند ما به ۱ سالگی دولت نرسیدیم.
این سازمان موجود که در وزارت امور خارجه متولی دیپلماسی اقتصادی است نمی‌تواند سیاست‌های دولت جدید را به انجام برسانیم بنابراین همکاران خود وزارت امور خارجه هم این را قبول دارند که ما این سازمان را گسترش بدهیم تا خودمان را با رویکرد‌های جدید منطبق بکنیم کشورهای همسایه ما که در این حوزه حرف‌های گفتنی دارند و بسیار دارند خوب عمل می‌کنند شما وقتی که به سازمان موجود در وزارت خارجه و دستگاه‌های خارجی شان نگاه می‌کنید می‌بینید که یک سازمان ورزیده، چابک و البته تخصصی در این حوزه دارد کار می‌کند اتفاقاتی که در این ماه‌های گذشته در عمر دولت سیزدهم رخ داده در حوزه دیپلماسی اقتصادی و سیاست همسایگی بحمدالله نشان داده که این دولت اصلاً قائل نیست که دیپلماسی را باید با مذاکرات هسته‌ای گره زد، شما دیدید در گزارش‌های امروز هم که آقای رئیس جمهور در ترکمنستان ملاقات‌های بسیار خوبی را داشتند و عمدتاً در حوزه ارتقاء روابط اقتصادی و خارجی تلاش‌های خوبی را انجام دادند.
مجری: یکی از دغدغه‌هایی که همواره نسبت به سیاست خارجی جمهوری اسلامی وجود داشته و گاهی اوقات انتقاد تلقی می‌شد بحث نامتوازن بودن سیاست خارجی است یعنی میزان رفت و آمد‌های دیپلماتیک با کشورهای اروپایی به مراتب بیشتر است از تردد دیپلماتیک به کشورهای آفریقایی یا رفت و آمد با کشورهای همسایه بسیار کمتر است نسبت به رفت و آمد با برخی از کشورهای دیگری که بسیار فاصله دارند با ما یا توازن جغرافیایی مثلا آمریکای لاتین که می‌تواند برخی اوقات برای ما بسیار راهبردی باشد، مجلس شورای اسلامی و به صورت مشخص کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در این حوزه چه تدبیری اندیشیده برای متوازن کردن این رفت و آمد‌ها و نشست و برخواست‌های دیپلماتیک؟
جلال زاده: این از آن ابعاد نظارتی است که کمیسیون ورود کرد همانطور که به درستی اشاره کردید در هشت سال گذشته در دولت‌های سابق تمام توجه و تمرکز دولت و سیاست خارجی برای مذاکرات هسته‌ای و اطراف این مذاکرات که عموماً کشورهای اروپایی بودند متأسفانه در هشت سال گذشته هیچ سفری در سطح رئیس جمهور به کشورهای آفریقایی ما نداشتیم بسیاری از کشورهای همسایه ما روابطشان به تک رقمی در بحث تبادلات ارزی تبدیل شده بود بعضی از دوستان سابق ما از ما ناامید شده بودند. من یک ماه پیش در کمیسیون میزبان سفرای کشورهای آفریقایی بودم جناب آقای عابدینی باید با تأسف عرض بکنم که روابط اقتصادی ما با قاره آفریقا به زحمت به ۶۰۰ میلیون دلار می‌رسد، اما کشور همسایه ما ترکیه به عدد ۱۷ میلیارد دلار رسیده با بسیاری از سفارتخانه‌های خودمان را در آفریقا و امریکای لاتین به دلایلی تعطیل کردیم و حتی تقلیل دادیم و این باعث شده که روابط ما کاهش پیدا بکند بحمدالله شما شاهد هستید که این اتفاق در دولت سیزدهم در حال جبران است و عمده سفر‌های آقای رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و دیگر وزراء به کشورهای همسایه است ما باید این اعتماد را به جمهوری اسلامی و کشورهای همسایه برگردانیم بنابراین در اولویت‌هایی که کمیسیون دارد بعد از کشورهای آفریقایی ما میزبان کشورهای همسایه، کشورهای آسیایی و بعد کشورهای امریکای لاتین که در تهران سفارت دارند در هیأت دولت چه در دولت سابق و چه در این چند ماهه دولت جدید، ما مصوباتی برای بازگشایی سفارتخانه‌های خودمان در کشورهای مهم آفریقایی و امریکای لاتین دادیم که ان شاء الله امیدوار هستیم که با پیگیری‌هایی که خود دولت و ما در کمیسیون داریم بتوانیم این توازن را به ساحت سیاست خارجی برگردانیم و واقعاً تبادلات ما با آفریقا زیر ۱ میلیارد دلار به نظر من یک تلخند سیاست خارجی است و قطعاً باید افزایش پیدا بکند.
مجری: یکی از موضوعات اصلی که در کمیسیون به ویژه حوزه سیاست خارجی و امنیت ملی ما هم گره خوره طی نوزده سال گذشته موضوع فعالیت‌های صلح آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی است الان هم مذاکرات در جریان است البته از کشورهای اروپایی به دوحه در قطر منتقل شده است، ارزیابی شما از مذاکرات چیست؟
جلال زاده: مذاکرات یک عقبه طولانی دارد، بعد از خروج یک طرفه آمریکا از برجام، اروپایی‌ها بلافاصله به ما قول دادند که ما جای خالی آمریکا را پر خواهیم کرد. تعدادی از مسئولیت‌ها را پذیرفتند تا جمهوری اسلامی از برجام خارج نشود و همچنان به حضور سازنده خود در معاهده بین المللی ادامه بدهد، متاسفانه اروپایی‌ها هم وعده‌های خودشان عمل نکردند و این جمهوری اسلامی بود که روز به روز ضرر و زیان و خسارتش در برجام افزایش پیدا می‌کرد، چون یک جاده یک طرفه بود و ما به تعهدات خودمان عمل می‌کردیم و آمریکا فقط دبه در نیاورد، کشورهای اروپایی هم در انجام تعهدات برجامی و حتی بعد از آن برای پر کردن جای آمریکا به تععهدات خود عمل نکردند، در دو سال قبل شورای عالی امنیت ملی، ۵ گام هسته‌ای را مصوب کرد که نه چندان کامل اجرا شد، مجلس در همان روز‌های اولیه‌ای که تشکیل شد در همان جلسات اولیه کمیسیون امنیت ملی این موضوع را در دستور کار خود قرار داد و از نزدیک موضوع مذاکرات را پیگیری کرد و ما در همان روز‌های اولیه کمیسیون به این نتیجه رسیدیم که اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توسط جمهوری اسلامی باید پایان دهیم، واقعا حرف زور بود یعنی زور و ظلم مضاعف بود، این طرح در کمیسیون در حال انجام و پیگیری بود، با همه کارشناسان این حوزه در سازمان انرژی اتمی، وزارت خارجه وشورای عالی امنیت ملی ما یک ارتباط تنگاتنگ و مستمر داشتیم و این گونه نبود که حضور کارشناسان برای بررسی این موضوع یا نباشد و یا کم باشد و ما داشتیم این را به پایان کار می‌رساندیم که متاسفانه حرکت تروریستی رژیم صهیونیستی در ترور شهید فخری زاده رخ داد و دیگر کمیسیون در آن دو سه روز شبانه روز نشست پای کار؟ اگر تحریم‌ها لغو نشود باید به اجرای داوطلبانه خودش در پروتکل الحاقی پایان دهد. در دولت سابق شش دور مذاکرات توسط وزارت خارجه انجام پرفت و وقتی دولت جدید پای کار آمد سه ماهی وقفه ایجاد شد و علت طبیعی بود، دولت سرکار آمده بود و در آمریکا هم آقای بایدن و وزارت خارجه اش نزدیک به سه ماه تعلل کردند برای اینکه اولین قدم را برای برگشت به برجام بردارند و در دولت جدید هم مباحثه در حال انجام بود که آیا ما به مذاکرات برگردیم و نهایتا تصمیم بر این شد که برگردیم و چند دور مذاکره در دولت جدید انجام گرفت و امکان نداشت کمسیون ما در رفت یا برگشت آقای به وین جلسه نداشته باشد با وزیر محترم امور خارجه در شورای عالی امنیت ملی و ما در کمیسیون تخصصی هم برای نظارت و هم برای ان که مجلس را در جریان مذاکرات قرار دهیم فعالانه در حوزه مذاکرات وارد عمل شدیم. اسفندماه تقریبا مذاکرات به یک سرانجامی رسیده بود که هر دو طرف آماده امضای یک توافق بودند با یک جزئیات و مراحلی را در بحث توافق ما یک سری مراحلی را تعبیه کرده بودیم و متاسفانه آمریکا در روز‌های آخر مذاکرات در اسفند سال گذشته مجددا از اهرم دبه استفاده کرد و قول‌هایی که در همان مذاکرات وین به طرف‌های اروپایی، چین، روسیه و ایران داده بود متاسفانه زیر آنها زد و حدود ۴ ماه این مذاکرات در آن وقفه ایجاد شد و آقای مرا و بورل این ارتباط را برقرار می‌کردند در رفت و آمد‌ها وم ارسال پیام‌ها و نهایتا رسید به مذاکرات ما در دوحه قطر، سه شنبه و چهارشنبه این مذاکرات انجام شد ما در دو موضوع با آمریکایی‌ها متاسفانه به نتیجه نتوانستیم برسیم یکی بحث انتفاع اقتصادی ما است، مقام معظم رهبری عقل سلیم و نخبگان کشور از برجام انتظار انتفاع اقتصادی دارند و قانون راهبردی مجلس که حضرت آقا آن را بعنوان یک قانون خوب یاد کردند انتفاع اقتصادی را اصل در رفع تحریم‌ها دانسته، متاسفانه اآمریکایی‌ها حاضر نیستند تضمین‌های حاضر را حتی تا پایان دوره آقای بایدن به جمهوری اسلامی بدهند که ما احساس کنیم از برگشت آمریکا به برجام و ادامه این روند انتفاع اقتصادی پیدا خواهیم کرد و بحث لیست قرمز، بحث تحریمی‌ها که ما با اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در وین به یک لیستی رسیده بودیم که این لیست از لیست قرمز باید خارج می‌شد، آمریکایی‌ها معتقدند ما هر زمان باز هم اگر اقتضایی صورت بگیرد و زمان ایجاب کند این افراد را به لیست قرمز اضافه خواهیم کرد و این نقض غرض است و ما مذاکره کنیم و هر زمان آمریکا دلش خواست دوباره آنها را به لیست قرمز برگزداند، بحث انتفاع اقتصادی و تضمین‌های ما از آمریکا و بحث لیست قرمز همچنان مورد اختلاف طرفین باقی مانده است.
مجری: یکی از کارکرد‌ها و تصمیمات بسیار خوبی مجلس طرح صیانت و اجرای آن البته از طرف دولت سیزدهم است که حداقل به نظر می‌رسد که خوب دارد اجرا می‌کند هم در زمینه کاهش تعهدات در برابر زیاده خواهی که غربی‌ها داشتند و موضوع دیگر این است که چرا ما تجربه از این نوزده سال تجربه لازم را کسب نکردیم که می‌دانیم غربی‌ها از بدو پیروزی انقلاب نقض عهد کردند، فرانسوی‌ها در مورد اردیف پاریس نقض عهد کردند، آلمان‌ها بوشهر را رها کردند و رفتند و آمریکایی‌ها سوخت راکتور تحقیقاتی تهران را ندادند و در برجام همین اتفاق افتاد و در دوران مدالیته که بحث بر این بود که بحث انحراف احتمالی ایران به سمت سلاح اتمی علیرغم اینکه همه شان تائید کردند که هیچ انحرافی نداشته دوباره در برجام این موضوع مطرح شد و بعد از آن هم مجدد مطرح کردند، چه باید کرد با این بدعهدی مستمر آمریکایی‌ها و اروپایی ها؟
جلال زاده: این واقعا سوال مردم از ما است که شما چرا دوباره پای مذاکرات حاضر شدید و تا امروز ادامه پیدا کرد، بحث پادمان هم جزو موارد اختلافی ما است، چون به ما قول داده شده بود در قالب مذاکرات باید مشکلات پادمانی با آژانس باید حل شود و این هم جزو درخواست‌های جمهوری اسلامی بود، در تعریف علمی، سیاست خارجی، ادامه سیاست داخلی است ما هر چه داخل کشور قدرتمند و قوی شویم قطعا با صدای رساتر و با ابزار‌های قوی‌تر و بیشتری در سیاست خارجی می‌توانیم علم کنیم و حقوق ملی خود و منافع ملی خود را کسب کنیم.
ما در دو دوره گذشته دولت‌های خودمان، در هشت سال گذشته متاسفانه در تولید قدرت ملی عملکرد خوبی نداشتیم، تولید قدرت ملی هم در حوزه اقتصادی است و هم در حوزه فرهنگی و اجتماعی است متاسفانه ما به گره زدن شریان‌های اقتصادی خودمان به مذاکرات برجام، اینکه آب ما هم از طریق مذاکرات قابل حل است، گرم شدن دمای هوا، ریزگرد‌ها و همه مسائل را ما به بحث مذاکرات گره بزنیم و چشم انتظار به نتیجه رسیدن مذاکرات باشیم سبب و نتیجه آن این میشود که کارخانجات ما پشت هم تعطیل می‌شوند و ارزش پول ملی کاهش می‌یابد و ما الان در تولید قدرت ملی باید خیلی تلاش کنیم که بتوانیم جبران مافات کنیم اگر ما در ایران در کشورمان الان از یک اقتصادی قوی برخوردار بودیم چه بسا به سمت مذاکره نمی‌رفتیم و آن وعده‌هایی که شما فرمودید یکی پس از دیگری متاسفانه پوچ درآمده و ما در یک خسارت محض قرار داریم به سمت مذاکرات نمی‌رفتیم ما در مذاکرات دنبال انتفاع اقتصادی هستیم، دنبال تقویت اقتصاد ملی هستیم و اگر مذاکرات در دوحه و در وین به نتیجه نمی‌رسد به خاطر این است که ما نمی‌خواهیم از یک سوراخ دو بار گزیده شویم در دوره قبل ما در تعهدات خودمان تقریبا به تمام عمل کردیم و طرف مقابل در حوزه انتفاع اقتصادی دست ما را خالی گذاشت همان طور که رئیس بانک مرکزی سابق در آمریکا و در سخنرانی خودشان در بانک جهانی گفتند که عایدی ما از برجام تقریبا هیچ بوده این باعث شده که ما همچنان پای مذاکره حاضر شویم و بتوانیم با انجام تعهداتی که در برجام داریم انتفاع اقتصادی برسیم لذا ما اگر بخواهیم در مذاکرات و در روابط خارجی قوی عمل کنیم باید در کشور تولید قدرت کنیم و ساخت درونی قدرت خودمان را ارتقا ببخشیم.
مجری: معمولا کشور‌ها یک عمق راهبردی برای خودشان تعریف کردند همان طور که ایالات متحده از ده هزار کیلومتر آنطرف‌تر به خلیج فارس می‌آید و مثل بحرین لشگر پنجم دریایی خودش را مستقر می‌کند، گرچه نیت توسعه طلبانه و ظالمانه‌ای را دنبال می‌کند ما بحثمان این است که جمهوری اسلامی ایران یک عمق راهبردی در میان ملت‌ها داردملت‌هایی که از دامنه‌های هیمالیا گرفته تا سواحل مدیترانه و بلکه در نیم کره غربی تا عمق کشورهای آمریکای لاتین مانند بولیوی، ونزوئلا، کوبا و جا‌های دیگر، کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی برای شکل دادن به این عمق راهبردی چه سیاستی را دنبال می‌کند؟
جلال زاده: این مهمی که شما اشاره کردید، وظیفه دستگاه دیپلماسی، سیاست خارجی و دولت جمهعوری اسلامی است ما در مجلس در دو بعدی که قانون اساسی به ما ماموریت داده یکی در بحث تغنینی و یکی نظارتی، هم نظارت و هم حمایت میکنیم و همانطور که اشاره کردم یکی از ابعاد عمق راهبردی جمهوری اسلامی، کشورهای همسایه، کشورهای دوست و کشورهای مستقل در جهان امروز که اصلا تعدادش کم نیست، ما وقتی از جهان صحبت میکنیم متاسفانه برخی حتی در داخل ما این جهان را در دو سه کشور خلاصه می‌کنند آمریکا و چند کشور اروپایی، در حالیکه جهان الان اینگونه نیست و جهان امروز بسیار متنوع است و قدرت‌های جهانی مانند چین، روسیه و هند و اندونزی و برزیل کشورهای مهمی هستند ما در کمیسیون از جمله کمیته کشورهای باشگاه تحریمی هستند کشور‌هایی که توسط آمریکا و برخی از کشورهای اروپایی یک جانبه مورد تحریم قرار گرفتند که حضرت آقا در یکی از سخنرانی هایشان هم به بحث کشورهای تحریمی اشاره کردند که خودش یک قدرت است، روسیه و چین زمانی عبا داشتند اکراه داشتند از اینکه وارد باشگاه کشورهای تحریمی بشوند امروز از این ایده جمهوری اسلامی استقبال می‌کنند و آمادگی دارند که وارد این باشگاه بشوند. شما امروز در ترکمنستان می‌بینید که کشورهای دوست، همسایه در کنار ما هستند از جمله راهبرد‌های آمریکایی‌ها، تضعیف جبهه مقاومت در منطقه است راهبرد آمریکا است در حالی که جمهوری اسلامی باید این جبهه را تقویت کند امروز در سپهر سیاسی جهان اسلام جبهه مقاومت پهن شده و امروز یاد کنیم از شهید حاج قاسم سلیمانی که در این راهبرد حرف اول را می‌زدند لذا ما در برقراری ارتباط با کشورهای دوست و ملت‌های آزادی خواه باید عمل راهبردی خود را گسترش دهیم الان ما در منطقه حرف اول را می‌زنیم، در عمق راهبردی بخشی از کشور وظیفه خودش را به دستی عمل کرده، ولی بخشی از کشور متاسفانه در عمق بخشی به مواضع راهبردی جمهوری اسلامی نتوانسته قدرت لازم را کسب کند که باید در این دولت تقویت شود، ما در کمیسیون در جلسات نظارتی که داریم آمادگی خود را اعلام کردیم هرجا وزارتخانه‌ها و دستگاه‌هایی که با کمیسیون ما مرتبط هستند اگر در حوزه تغنین نیاز به قانون جدید را دارند ما آمادگی لازم را داریم، اگر در حوزه نظارت که ما در همین هفته گذشته چهار نقطه را در کشور چه در مرز‌ها و چه در حوزه هسته‌ای، چه در حوزه امنیتی مورد نظارت قرار دادیم لذا کمیسیون هم در کنار دولت از این سیاست درست دارد حمایت می‌کند و هر اقدامی که لازم باشد انجام خواهد دادکه به عمق راهبردی جمهوری اسلامی نفوذ لازم را ببخشد.
مجری: جمهوری اسلامی توانسته تا ۵ راهبرد ایالات متحده را در منطقه بلکه در دنیا با شکست مواجه کند یکی بحث تجزیه کشورهای منطقه بوده که سوریه و عراق و حتی بحث شمال عراق را تا مرز تجزیه پیش بردند که جمهوری اسلامی مقاومت کرد و مجبور به عقب نشینی شدند و بحث فتنه مذهبی را ایستاد و بحث گروه‌های تکفیری، تروریستی مانند داعش ایستاد و مدافعان حرم کاری کردند که هندسه نوین قدرت جهانی تغییر کرد، ما بعد از فروپاشی داعش برای اینکه اینها را تبدیل به همکاری‌های اقتصادی، فرهنگی کنیم چه کردیم و مجلس به صورت کلی و کمیسیون به صورت خاص چه تدبیری اندیشیده هم در حوزه نظارت‌هایی که بر وزارتخانه‌های درگیر در این ماجرا دارند و هم در حوزه تقنینی اگر نیاز باشد؟
جلال زاده: آمریکا در اقدامات خصمانه علیه جمهوری اسلامی چند هدف را دنبال می‌کندیکی تضعیف جبهه مقاومت است که تلاش می‌کند این جبهه را تضعیف کند، بحث جنگ اقتصادی است نه علیه جمهوری اسلامی، امروز وضعیت لبنان، عراق و سوریه را در جریان هستید یعنی مرکز ثقل جهان اسلام و جبهه مقاومت جمهوری اسلامی است و هم جنگ اقتصادی علیه ما در جریان است و هم علیه کشورهای جبهه مقاومت، بحث تهدید اقتدار دفاعی ما، اینکه آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها شدیدا علاقمندند که حوزه موشکی را وارد مذاکرات کنند، مذاکرات منطقه‌ای را داخل مذاکرات وین کنند به این علت است که تهدید اقتدار دفاعی ما را بتوانند در قالب مذاکرات هسته‌ای به سرانجام برسانند که جمهوری اسلامی همیشه گفته این موضوعات، موضوع مذاکرات هسته‌ای نیست و ما ورود نخواهیم کرد، موضوع اجماع حداکثری علیه جمهوری اسلامی در منطقه است. رئیس جمهور آمریکا در هفته‌های آینده به منطقه سفر خواهد کرد، بایدن نباید مرتکب یک اشتباه تاریخی و راهبردی شود، متاسفانه گزارش‌هایی که از منطقه به سردمداران آمریکا می‌رسد، گزارش‌های غلطی است ومقام معظم رهبری در سخنرانی‌های اخیر اعلام کردند به جز مناصبات عقل ابزاری و دنیوی خدایی هم هست که این مناصبات را برهم می‌زند و خدای سال ۱۱۶۰، خدای ۱۴۰۰ هم است و آمریکا در محاسبات خود در منطقه تا الان اشتباه ک رده و بایدن این اشتباه تاریخی و راهبردی را با چراغ سبز‌هایی که برخی کشورهای منطقه مخابره می‌کنند مرتکب نشود که قطعا جمهوری اسلامی در مقابل این اشتباه راهبری که مرتکب شوند موضع لازم را اتخاذ خواهد کردو نهایتا بحث ایجاد ناآرامی‌های داخلی در کشور که می‌دانید تابستان گرم، زمستان سرد همه شعار‌های دشمنان جمهوری اسلامی بودند که با درایت و هوشیاری مردم همه نقش بر آب شد، کمیسیون امنیت ملی در حوزه امنیت ملی با دستگاه‌های مربوطه اعتراضاتی که بعضا به حق توسط اقشار مختلف صورت می‌گیرد و من از صدا و سیما تشکر می‌کنم که برخی از این اعتراضات را به درستی پوشش می‌دهد ما نباید اجازه دهیم مطالبات اجتماعی مردم به مطالبات سیاسی و مطالبات سیاسی به مطالبات امنیتی تبدیل شود این خواست دشمن است، نشان دادن این اعتراضات و نمایش اینها در رسانه ملی قطعا اینها را در قواره مطالبات اجتماعی حفظ خواهد کرد و جا دارد از این رویکرد صدا و سیما تشکر کنم. کمیسیون امنیت ملی با جلسات مختلفی که در دستگاه‌ها برگزار می‌کند به دنبال این است که راهبرد کاهش اعتراضات و عمل دستگاه‌ها به ماموریت‌های خودشان، عمده اعتراضات زمانی رخ می‌دهد که دستگاه‌های مربوطه به وظیفه خودشان در زمان خودشان و موقع خودشان عمل نمی‌کنند مطالبه کمیسیون همیشه این بوده که دستگاه‌ها باید به وظیفه خودشان عمل کنند در قطعی برق سال گذشته در خوزستان که تبعات مردمی در کف خیابان به جا گذاشت، ما پس از بررسی دیدیم از چند ماه قبل دستگاه‌ها آلارم و اخطار لازم را دادند، ولی متاسفانه در جایی که باید تصمیم گیری می‌شد، نشد و باعث اعتراض مردم شد.
مجری: شکل تهدیدات برای حکمرانی‌ها در دهه سوم قرن بیست و یکم به ویژه در برابر جمهوری اسلامی تغییر کرده، از قدرت سخت به قدرت نرم تغییر جهت پیدا کرده و همچنین بحث جنگ نرم، سایبری و اینها و ما هراز گاهی شاهد فشار دشمنان در این حوزه‌ها بودیم و خرابکاری‌های صنعتی و اینها، در این حوزه چه تدبیری اندیشیده شد است؟
جلال زاده: هم تهدیدات نو به نو میشود و هم ترکیبی شده است شما الان می‌بینید که هم در حوزه اقتصادی، هم در حوزه اجتماعی و فرهنگی مورد تهدید واقع می‌شویم، جلسات متعددی در کمیته‌های مختلفی که ما داریم از جمله کمیته امنیت، کمیته جنگ نرم و جنگ سایبری تشکیل دادیم، رئیس کمیسیون امنیت ملی عضو کمیته دائمی پدافند غیرعامل است که حوزه سایبری در آن حوزه جا می‌گیرد ما در حوزه سایبری الان حملات متعدد شده است قبلا سالانه بود ماهانه بود الان بعضی وقت‌ها می‌بینیم در یک هفته دوبار مورد حملات سایبری قرار می‌گیریم دستگاه‌های لازم در حوزه‌های مختلف در این حوزه اقدامات خوبی انجام دادند و متاسفانه ترک فعلی صورت گرفته و به دستگاه قضایی معرفی شدند، در حوزه اقتصادی ما باید قدرت اقتصادمان را ارتقا ببخشیم، سیاست‌های خوبی در دولت پیش بینی شده ما منتظریم که ببینیم آیا این سیاست‌ها در جای خود خواهد نشست؟ در حوزه فرهنگی و اجتماعی دستگاه‌ها کار می‌کنند، ما مطالبات خودمان در کنار حمایتی که از دولت انجام می‌دهیم در جای خودش حفظ کردیم بعضا جلسات ما درکمیسیون بسیار چالشی هستند و نمایندگان محترم کمیسیون واقعا مطالبات و سوالاتی که دارند با دستگاه‌ها جدی است، اما نمی‌خواهیم این چالش‌ها را به افکار عمومی منتقل کنیم، در سطح کمیسیون و در سطح دولت و دستگاه‌ها پیگیری میکنیم و باید از این تهدیدات ترکیبی در همه حوزه‌ها غافل نشویم و کمیسیون‌های دیگر در کنار کمیسیون‌ها در حوزه اقتصادی، صنعت و معدن و انرژی تمام تلاششان را می‌کنند که بتوانند بدل این تهدیدات را صورت دهند از پدافند در این تهدیدات استفاده کنند، چون ما به استقبال این تهدیدات برویم، اینکه ما روزمرگی را پیشه خود کنیم، تهدید صورت بگیرد و بعد برای رفع تهدید اقدام کنیم کار درستی نیست و در آینده پژوهی ما در کمیسیون به بحران پژوهی روی کردیم و بحران‌ها را داریم آینده پژوهی میکنیم و با دستگاه‌ها درمیان می‌گذاریم.
مجری: چه مقدار کمیسیون امنیت ملی با موضوع گروه‌های اندیشه ورز، نخبگان، مراکز دانشگاهی و علمی همکاری دارد در شناخت تهدیدات و راه‌های مقابله با آنها؟
جلال زاده: مجلس امروز یک مرکز پژوهش‌ها بسیار قوی و مطمئنی را در کنار خودش دارد، خود مرکز پژوهش‌ها در همه جلسات خودش از اندیشکده‌ها ومراکز علمی استفاده می‌کند، ما در کنار همه عقبه مرکز پژوهش‌ها یکی از اعضای هیات رئیسه کمیسیون، مسئولیت ارتباط گیری با اندیشکرده‌ها و مراکز علمی و دانشگاهی کشور را بر عهده دارد، کمیته‌ها پخت و پز اولیه و اصلی را در طرح‌ها و نظارت‌ها و لوایح و اموراتی که در کمیسیون مطرح میشود را دارند در کمیته‌ها در کنار دستگاه‌های اجرایی ما از وجود نخبگان، اساتید و اندیشکده‌ها و فرستادگان از مراکز دانشگاهی استفاده میکنیم، کمیسیون دارای ۵ مشاور است که از این مشاورین به خوبی استفاده می‌کند در حوزه حقوق بشر، دفاعی، سیاست خارجی و همه کمیته‌هایی که دارای یک روابط دو طرفه مناسبی را داریم البته باید بیشتر بکنیم و بیشتر از جامعه نخبگی کشور استفاده کنیم که در دستور کار کمیسیون هم قرار دارد.
ما الان حدودا نزدیک به ۱۰ لایحه در کمیسیون در حال پیگیری داریم، اگر نباشد ارتباط ما با اندیشکده‌ها و مراکز دانشگاهی، قطعا این قوانین ناقص به صحن علنی ارائه خواهد شد الان طرح‌های مهمی که در دستور کار مجلس است بحث اصلاح قانون نظام وظیفه که بسیار مورد توجه خانواده‌ها و جوانان قرار دارد که در کمیته مربوطه تقریبا کارش تمام شده و در هفته‌های آتی به صحن کمیسیون امنیت ملی خواهد آمد، بحث اصلاح قانون بکارگیری سلاح، در چند ماهه گذشته عزیزان ما در انتظامی کشور، شهدایی را تقدیم کردند لذا مطالبه عمومی و نیرو‌های مسلح، اصلاح این قانون است. بحث قانون سازمان پدافند غیرعامل بود که ما در مجلس دو فوریتش، کلیاتش رای آورد و به کمیسیون برگشته و بحث قانون جامع ایرانیان خارج از کشور که واقعا ایرانیان خارج از کشور در ابعاد تردد خودشان به کشور، بحث سرمایه گذاری، بحث فناوری دچار مشکلاتی هستند که امیدواریم در قانون جامعی که توسط دولت در شکل لایحه به مجلس ارائه خواهد شد و کمیسیون در کنار دولت در تهیه این لایحه تلاش می‌کند انشاالله بتوانیم که این را هم در کمیسیون مطرح کنیم و قوانین دیگری که در حوزه مرز‌ها، حوزه هسته‌ای در کمیسیون در حال پیگیری است.
مجری: یکی دیگر از موضوعاتی که بسیار با اهمیت است، موضوع حقوق بشر است که در نظام سلطه هموازه از این به عنوان یک ابزار بر ضد کشورهای مستقل استفاده می‌کند و دارای کاربرد دوگانه است یعنی الان، چون این هفته هفته حقوق بشر آمریکایی لقب داده شده می‌بینیم که احتمالا صدا و سیما با یکی از کسانی که شکنجه شده در زندان ابوقریب مصاحبه‌ای کرده و فردا شب احتمالا پخش خواهد شد ما شاهد هستیم که اینها چگونه از ابزار حقوق بشر استفاده می‌کند، ایران و کمیسیون برای بهره گیری از این ابزار بر ضد نظام سلطه چه می‌کند؟
جلال زاده: زبان روابط بین الملل امروز زبان زور و قدرت است و استفاده از استاندارد‌های دوگانه، دقیقا در حوزه حقوق بشری هم ما این رویکرد و زبان قدرت را می‌بینیم بسیاری از کشورهای منطقه جزو ناقضان اصلی حقوق بشر در دنیا قلمداد می‌شوند همه کشور‌ها و ملت‌ها و نخبگان نقض حقوق بشر را به درستی می‌دانند، اما جمهوری اسلامی در فضای بین المللی به نقض حقوق بشر متهم میشود. امروز خود آمریکا مهمترین و اصلی‌ترین ناقض حقوق بشر در دنیا است، حتی در داخل خود کشورش در بازه زمانی ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ نزدیک هزار و صد تن از مردم و شهروندان آمریکایی که عموما سیاه پوست و رنگین پوست بودند توسط پلیس آمریکا به قتل رسیدند، اطلاعات شخصی شهروندان آمریکایی به سرقت می‌رود و در اختیار حتی بخش خصوصی قرار می‌گیرد، اما می‌بینید آمریکا به نقض حقوق بشر متهم نمی‌شود دقیقا از حقوق بشر و استاندارد دو گانه‌ای که در حقوق بشر حاکم است علیه جمهوری اسلامی استفاده میشود امروزه بانیان ۱۷ هزار ترور شهروندان جمهوری اسلامی بانی دادگاهی در سوئد در دادگاه آقای حمیدنوری علیه جمهوری اسلامی شدند یعنی کسانیکه ملت ایران آنها را تروریست می‌دانند، آن‌هایی که گرای شهر‌های ما را به رژیم بعثی عراق در دوران دفاع مقدس می‌دادند، آن‌هایی که اطلاعات جمهوری اسلامی را به دنیا می‌فروشند و خرید و فروش می‌کنند و بعنوان خائنین به ملت شناخته می‌شوند و تروریست هستند امروز در آغوش گرم و امن کشورهای اروپایی آرمیده اند و علیه جمهوری اسلامی اقامه دعوا می‌کنند معاون اول سابق رئیس جمهور آمریکا با تروریست‌ها آزادنه ملاقات می‌کند و جمهوری اسلامی که فرمایش حضرت آقا مقتدر مظلوم، ما در عین اقتدار، مظلومیت هم داریم و این وظیفه دستگاه‌های مربوطه را سنگین‌تر می‌کند ما در کنار ستاد حقوق بشر که در قوه قضائیه مستقر است یکی از کمیته‌های فعال ما کمیته حقوق بشر است که جلسات متعددی را ما برگزار کردیم و در کنار دستگاه‌های مربوطه برای احقاق حق مردم عزیزمان داریم تلاش میکنیم، این هفته هم هفته بازخوانی حقوق بشر آمریکایی است که جزو بیانات و مطالبات مقام معظم رهبری بود ما در همین هفته سوء قصد به مقام معظم رهبری در مسجد ابوذر را داشتیم، ترور شهید بهشتی و ۷۲ تن را داشتیم و شهادت امام جمعه یزد شهید صدوقی را داشتیم و یکشنبه هفته آینده سالگرد هدف گیری هواپیمای جمهوری اسلامی توسط ناو جنگی آمریکا در خلیج فارس بود که فرمانده این ناو توسط آمریکا مورد تشویق قرار گرفت.
مجری: کارکردن در حوزه بین الملل برای نظام، صرفا مجلس تنها، دولت تنها یا قوه قضائیه نمی‌تواند باشد، ما بعنوان جمهوری اسلامی اعم از دولت، قوه قضائیه و مجلس برای اینکه گفتمان واحدی را ایجاد کنیم و در مراجع بین المللی اقامه دعوا شود بر ضد آن‌هایی که این همه حقوق شهروندان ایرانی را نقض می‌کنند، اعم از تحریم‌های ظالمانه‌ای که سبب تاثیرگذاری روی حتی دارو نمی‌دهند به بیماران صعب العلاجی که در کشور هستند، در این زمینه چه کردید؟
جلال زاده: ما در حوزه حقوق بشر درست است ستاد مستقر در قوه قضائیه را داریم، اما ستاد همانطور که اشاره کردید قطعا به تنهایی نمی‌تواند کارآمد باشد ما در مجلس در یک ارتباط سازنده با دستگاه‌های مربوط به این حوزه تلاش میکنیم در قانون جامع ایرانیان ما به بخشی از حمایت‌های حقوقی، دیپلماتیک و قضایی از ایرانیانی که مورد ظلم دستگاه‌های قضایی و اطلاعات کشورهای متخاصم قرار می‌گیرد توجه کردیم در همین قانون جامع، در حوزه یکپارچگی حوزه حقوق بشر با دوستانمان در قوه قضائیه در تلاشیم که اگر نیاز به یک قانون جدید باشد تلاش میکنیم، مرکز حقوق بین الملل در ریاست جمهوری مستقر است که عموما اتفاقاتی که علیه اتباع ایرانی اعم از حقیقی و حقوقی می‌افتد تلاش می‌کند چه در بحث اعتماد و چه بحث تغنینی ما آمادگی خود را اعلام کردیم که کمک میکنیم و خود کمیته حقوق بشر در این کمیسیون فعالانه وارد عمل میشود و نامه‌ها و مکاتبات متعددی را به سران کشور‌ها و دبیرکل سازمان ملل ارسال کردیم و مطالبه شهروندان ایرانی کردیم و به نظرم این موضوع در داخل کشور به یک گفتمان غالب تبدیل نشده است. من معتقدم به موازات مسائل هسته‌ای در جمهوری اسلامی، حقوق بشر هم تبدیل به یک پرونده میشود و این هوشیاری مقامات کشور را می‌طلبد که نسبت به این موضوع عکس العمل لازم را نشان دهند، خانم دوهان تقریبا چهل روز قبل فرستاده سازمان ملل برای عوارض تحریم‌های یک جانبه آمریکا علیه ایران در حوزه حقوق بشر به ایران آمدند که خود من هم با ایشان ملاقات داشتم و ایشان از مراکزی که رفت و بازدید کرد در حوزه سالمندان و بیماری‌های خاص اشک در چشمانش حلقه زد و واقعا با نقض حقوق بشر توسط تحریم‌های یک جانبه آمریکا در ایران از نزدیک آشنا شد.
دیدگاهتان را بنویسید